(Khoa học kì thú)Giải mã tiếng vo ve độc nhất vô nhị của loài muỗi

 Quá trình đập cánh độc đáo của muỗi

Các nhà khoa học cho rằng muỗi có phương pháp bay độc nhất vô nhị, khác hẳn những loài côn trùng khác. Chúng đập cặp cánh dài theo chiều dọc với tốc độ tới hơn 800 lần/giây, gấp 4 lần các loài côn trùng có kích thước tương tự, tạo ra tiếng vo ve đặc trưng của loài này, theo Science News.

Muỗi có khả năng treo lơ lửng trong không trung. Tuy nhiên, phải mất rất nhiều sức và áp dụng nhiều phương pháp để bay chậm như vậy. Loài muỗi có thể ở trên không nhờ hai cách tạo sức nâng khi chúng xoay cánh. Về cơ bản, chúng tái sử dụng năng lượng từ lần đập cánh trước và đập cánh ở khoảng cách ngắn để bay lơ lửng.

Hầu hết côn trùng và một số loài chim, dơi dựa vào những đợt đập cánh dài, tạo ra xoáy lốc áp suất thấp kích thước nhỏ ở mép trước cánh. Cạnh trước có hình dạng sắc bén chia không khí thành hai luồng, tạo ra một bóng khí xoáy dọc mặt trước cánh. Chênh lệch giữa dòng khí áp suất thấp trên cánh và áp suất cao dưới cánh tạo ra lực nâng.

Tuy nhiên, muỗi lại vỗ cánh lên và xuống cực nhanh với góc 40 độ. Những cú đập cánh ngắn nhanh như vậy không thể tạo ra đủ sức nâng từ xoáy lốc mép trước cánh.

Loài côn trùng này vỗ cánh theo hình số 8 hẹp. Xoáy lốc tạo ra lực nâng khi phần cánh cắt nhanh qua không khí theo chiều ngang. Khi cánh bắt đầu quay vào đường cong của số 8, chúng đón lực từ cú đập cánh trước đó để tạo ra chuỗi xoáy lốc áp suất thấp dọc theo cạnh sau của cánh. Quá trình này không đòi hỏi thêm năng lượng, là cách tiết kiệm sức đặc biệt để tạo ra lực nâng.

Những dòng khí đi qua cánh muỗi trong quá trình bay. Ảnh: Science News.

Khi cánh xoay, chúng cũng đẩy không khí xuống, chuyển hướng dòng khí áp suất thấp qua phía trên cánh. Đôi cánh xoay quanh trục mép trước, nhưng nếu cánh đưa quá xa theo chiều thẳng đứng, chúng sẽ mất lực đẩy. Vì vậy, loài muỗi chuyển trục cánh của nó từ phía trước đến phía sau một cách tinh vi, tạo ra bề mặt ngang hơn, cho phép cánh tiếp tục đẩy không khí xuống. Điều này cũng giúp muỗi hưởng lợi từ xoáy dọc theo cạnh sau cánh.

Việc xoay trục cánh giữa lúc quay là rất ấn tượng, đặc biệt là khi dây thần kinh chỉ phát tín hiệu một lần cho vài cú đập cánh. Loài vật này đã phát triển được một cú đập cánh phức tạp, tận dụng lực khí động học và cấu trúc cơ học của cánh để tạo ra chuyển động phức tạp mà không đòi hỏi nhiều tín hiệu từ não.

Phương pháp này không phổ biến ở các loài côn trùng khác vì kém hiệu quả.

Bên cạnh đó, tiếng vỗ cánh của muỗi có thể liên quan tới quy luật giao phối. Con đực và con cái sẽ hòa âm, đồng bộ tiếng đập cánh trong quá trình tìm kiếm bạn tình. Giới nghiên cứu cho rằng đây là loài côn trùng sẵn sàng hy sinh khả năng bay để tập trung vào việc phát triển nòi giống.

Hòa Việt

Nơi đón những câu hỏi khoa học kì thú chưa lời giải đáp thỏa đáng của các bạn. Chúc các bạn một ngày vui!